Ondernemingsplan opstellen? Zo doet je dat!

Het is zonde dat veel goede ideeën nooit het daglicht zien. Bij Ageras hebben we een een passie voor het ondernemerschap en daar zien we graag meer van. De eerste stap bij het ondernemerschap is het ondernemingsplan - en daar willen we je graag bij helpen.

Start je eigen bedrijf

Wat is een ondernemingsplan?

De definitie van het woord ondernemingsplan is niet in steen gebeiteld, maar vrijwel iedereen is het eens over de functie. Het fungeert namelijk als een bestuursdocument wanneer een onderneming net van start gaat. Het ondernemingsplan bevat meestal een samenvatting, introductie, het bedrijfsmodel, marktanalyse, financieel plan, voortgang plan en beschrijving van de organisatie. Het ondernemingsplan wordt ook wel het bedrijfsplan of business plan genoemd.

Wij zullen deze verschillende onderdelen verder toelichten en je kunt deze gebruiken als een sjabloon om zelf je ondernemingsplan op te stellen.

Maar eerst - waarom zou je een ondernemingsplan opstellen?

Het ondernemingsplan is een document waarin wordt uitgelegd hoe een onderneming gerealiseerd gaat worden en hoe ze winst gaat maken. Het kan dienen als een document voor interne controle, maar ook als communicatiemiddel naar potentiële investeerders.

Alle serieuze ondernemers zijn gebaat bij het opstellen van een ondernemingsplan. Het zorgt ervoor dat je het bedrijfsidee op papier zet, het duidelijk formuleert, en verder nadenkt over de sterke en zwakke kanten van je idee. Zo kun je het idee verder optimaliseren. Zodra je ondernemingsplan is opgesteld, kun je ook zien of het de moeite waard is om er tijd en geld in te investeren. Als je overweegt om een zakenpartner te zoeken voor je idee, dan kan het ondernemingsplan fungeren als een effectief medium om potentiële partners te overtuigen van het idee.

Indeling van een ondernemingsplan

Er is geen specifieke inhoudsopgave of indeling voor een ondernemingsplan, maar hieronder vindt je een richtlijn die je kunt gebruiken om je eigen plan op te stellen.

1. Samenvatting

Het eerste onderdeel van het ondernemingsplan schrijf je hoogstwaarschijnlijk als laatste. Je kunt je ondernemingsplan namelijk het beste beginnen met een korte samenvatting van 1 à 2 pagina’s. Hier vat je alle onderstaande onderdelen kort samen - je moet er namelijk van uitgaan dat de lezer van je ondernemingsplan weinig tijd heeft. Vermeld de belangrijkste verkooppunten van je onderneming en vergeet vooral niet de belangrijkste cijfers uit het financieel plan te vermelden.

2. Introductie

De introductie bevat, zoals de naam al aangeeft, een introductie van het concept, wie je bent, en waarom het idee gerealiseerd moet worden. Ook moet het doel van de onderneming besproken worden. Dit kunt je eenvoudig doen door je visie goed te formuleren. Denk bij je visie vooral aan wat je onderneming ontwikkelt, kan aanbieden aan het publiek, de doelgroep, en voornamelijk welk probleem ze voor de klanten zal oplossen. Het is belangrijk om vooral dit laatste goed te definiëren. Uiteindelijk is dit hetgene wat je onderneming uniek maakt en onderscheidt van anderen.

Veel voorkomende fouten bij dergelijke introducties is het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden als “beste”. Dit geeft aan dat je een onervaren ondernemer bent. Ook komt het vaak voor dat de doelgroep te breed is, bijv. “vrouwen” of “consumenten”. Hoe specifieker je bent in het definiëren van de doelgroep, hoe meer je laat zien dat je de klanten begrijpt.

3. Bedrijfsmodel

Zoals de naam al aangeeft is het bedrijfsmodel het model van je bedrijf of onderneming. In principe is het een introductie over wat je gaat aanbieden op de markt. Denk hierbij aan:

• Wat voor product of dienst gaat je leveren?
• Wie is de klant en wat is zijn of haar budget?
• Wie zijn de concurrenten en wat zijn hun prijzen?
• Hoe brengt je jouw product of dienst op de markt?
• Wat is de prijs van je product of dienst?
• Hoe lever je jouw product of dienst?

Als je deze vragen beantwoordt, kun je een goede indicatie geven op welke manier de onderneming waarde toevoegt op de markt.

ontvang kosteloos 3 offertes

4. Analyse van de markt

Het doel van een marktanalyse is om te bepalen in hoeverre een markt winstgevend is en om mogelijke kansen en bedreigingen te identificeren. Zo kun je de sterke en zwakke punten van de onderneming bepalen. Een PESTEL-analyse is een methode die vaak gebruikt wordt om de externe omgeving van de onderneming op macroniveau in kaart te brengen. Het resultaat van deze analyse kan weer gebruikt worden voor het begrijpen en identificeren van zwaktes en bedreigingen als onderdeel van een SWOT-analyse.

PESTEL is een afkorting die staat voor:

• P: Politiek
• E: Economisch
• S: Sociaal
• T: Technologisch
• E: Ecologisch
• L: Juridisch (Legal)

De onderdelen van deze analyse worden ook vaak “drivers-of-change” genoemd, omdat ze aangeven waar een organisatie veranderingen moet doorvoeren om competitief te blijven.

Een SWOT-analyse, of een sterkte-zwakteanalyse, omschrijft de sterke en zwakke punten van een onderneming, en de kansen en bedreigingen. Als je deze analyse in het ondernemingsplan laat zien, geeft dit aan dat je goed heeft nagedacht over de markt waarin je je bevindt.

SWOT is een afkorting die staat voor:

• S: Sterktes (Strengths)
• W: Zwaktes  (Weaknesses)
• O: Kansen (Opportunities)
• T: Bedreigingen (Threats)

Voor deze analyse kun je bijv. cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek gebruiken. Ook zijn er vaak interessante statistieken per sector te vinden.

Ook kun je hier de marketingmix voor je onderneming op papier zetten. De marketingmix bestaat uit de 5 P’s: product, prijs, plaats (distributie), promotie, en personeel. Aan de hand van deze 5 P’s kun je duidelijk maken wat je bedrijf uniek en herkenbaar maakt voor de buitenwereld.

5. Financieel plan

Dit is een onderdeel dat zeker niet mag ontbreken in een goed ondernemingsplan. Het in kaart brengen van de financiële situatie is voor potentiële investeerders een indicatie dat je weet waar je mee bezig bent. Ook is het voor jezelf een goed idee om de financiële situatie duidelijk op te stellen - zo weet je precies waar je aan toe bent.

Het wordt aanbevolen om vier verschillende soorten begrotingen op te stellen: 1) de investeringsbegroting, 2) de financieringsbegroting, 3) de exploitatiebegroting, en 4) de liquiditeitsbegroting. Eventueel kun je ook nog een begroting opstellen voor privé-uitgaven, zodat je zeker weet dat je rond kunt komen zonder de onderneming in gevaar te brengen.

5.1 De investeringsbegroting

Een investeringsbegroting is een indicatie van hoeveel geld je minimaal nodig heeft om succesvol met de onderneming te kunnen starten. Het is verstandig om hierbij minstens een jaar vooruit te kijken, zodat je ook in de nabije toekomst niet plotseling voor verrassingen komt te staan.

Een investeringsbegroting kun he het beste opdelen in vaste activa en vlottende activa. Vaste activa zijn bedrijfsmiddelen voor een lange termijn, zoals een computer, een bedrijfsauto, etc. Op deze goederen moet je afschrijven volgens de regels van de Belastingdienst. Vlottende activa zijn bedrijfsmiddelen die korter dan een jaar in je bedrijf zullen zijn, zoals voorraden en debiteuren. Ook zogenoemde openingskosten die je maakt voor je begint met het maken van omzet vallen onder vlottende activa. Hierbij moet je denken aan visitekaartjes, notariskosten, advieskosten, etc.

Om een zo nauwkeurig mogelijke investeringsbegroting op te stellen is het een goed idee om deze te onderbouwen met offertes. Als je meerdere offertes aanvraagt bij verschillende leveranciers, dan krijg je een goed overzicht van de kosten én kun je een goede keuze maken. Ook raden we aan om onvoorziene kosten mee te nemen in de begroting.

Ontvang financieel advies

5.2 De financieringsbegroting

In de investeringsbegroting heb je vermeld wat je precies nodig hebt om goed met het bedrijf van start te gaan. In de financieringsbegroting staat hoe je deze investeringen gaat financieren. Hierbij  heb je twee opties: eigen en vreemd vermogen.

Eigen vermogen is het geld dat je zelf inbrengt om de investeringen te financieren - zoals bijv. spaargeld. Ook bedrijfsmiddelen die je zelf al hebt aangeschaft, zoals een bedrijfsauto of computer, vallen onder het eigen vermogen. Ook leningen die je ontvangt van familieleden of andere derden vallen onder het eigen vermogen. Richt jij je bedrijf op met een vennoot in de vorm van een vof? Dan is de totale inbreng van jullie beiden het eigen vermogen van de onderneming. Bij een bv is de opsomming van de inbreng van alle aandeelhouders het eigen vermogen.

Vreemd vermogen wordt ook wel “schulden” genoemd. Het vreemd vermogen bestaat uit geld dat aan jou is geleend door zakelijke partijen, zoals banken of leveranciers. Hier maak je onderscheid tussen de korte en de lange termijn. Bij schulden op de korte termijn moet je denken aan rekening-courant krediet of crediteuren. Bij schulden op de langere termijn kun je denken aan een hypotheek of een andere lening die langer loopt dan 1 jaar.

Hoewel je in principe zelf kunt bepalen hoe je de financiering van de onderneming inricht, is het een goed idee om te streven naar een inbreng van eigen vermogen van minstens 30%. Dit heeft te maken met de solvabiliteit van de onderneming - de verhouding van je eigen vermogen ten opzichte van het totaal benodigde vermogen. De solvabiliteit van de onderneming geeft aan in hoeverre je de schulden op de lange termijn kunt voldoen.

5.3 De exploitatiebegroting

De exploitatiebegroting is de begroting die je maakt om te bepalen of je winst of verlies gaat maken. In deze begroting moet je de verwachte omzet en de verwachte kosten onder elkaar zetten, om zo tot de verwachte winst of verlies te komen. Het is belangrijk dat je deze begroting realistisch opstelt - maak het niet mooier dan het is! Ook is het een goed idee om een aantal verschillende scenario’s door te rekenen. Stel een exploitatiebegroting op door het volgen van deze 5 simpele stappen:

1. Bepaal je verwachte omzet;
2. Bepaal de inkoopkosten en trek deze van de omzet af. Dit zijn de kosten die direct verbonden zijn aan je omzet. De uitkomst hiervan is de brutowinst.
3. Tel alle overige gemaakte kosten bij elkaar op. Vergeet niet dat je ook afschrijvingen van je vaste activa hierbij mag optellen. Dit wordt ook wel de overhead van je onderneming genoemd. Deze overhead trekt je van je brutowinst af.
4. Vervolgens verminder je dit bedrag met de belastingen die je nog moet betalen.
5. Het bedrag dat je overhoudt is je winst of verlies.

Let hier op dat je de bedragen exclusief btw gebruikt. Ben je van plan om personeel in dienst te nemen? Houd er dan rekening mee dat de kosten van personeel ongeveer 30% hoger liggen dan het brutosalaris. Dit komt door pensioen- en verzekeringskosten die je als werkgever verplicht bent om te betalen.

5.4 De liquiditeitsbegroting

Een liquiditeitsbegroting brengt in beeld of u voldoende geld in kas heeft. In deze begroting zet u hoeveel geld uw onderneming maandelijks ontvangt en uitgeeft. Dit is handig, omdat je dan een inzicht hebt in hoeveel geld je momenteel op de bank hebt, en of je dus aan je financiële verplichtingen kunt voldoen. Je kunt deze begroting opstellen in 4 eenvoudige stappen:

1. Bepaal je beginsaldo per de eerste van de maand;
2. Zet voor de volgende maanden op papier wat je verwacht aan inkomsten en uitgaven (inclusief btw);
3. Bekijk of er voor bepaalde maanden een overschot of tekort is;
4. Als je een tekort vindt, onderneem dan op tijd actie en zorg indien nodig voor aanvullende financiering.

Houd bij het opstellen van deze begroting rekening met de betalingstermijn van particulieren en bedrijven. Vaak betalen klanten je niet meteen. Houd ook rekening met de aangifte en betaling van de BTW.

6. Voortgang plan

In dit onderdeel van het ondernemingsplan kun je omschrijven welke activiteiten voltooid moeten worden tijdens de opstartfase en door wie. Ook het “waarom” is goed om hier te vermelden. Het voortgang plan is een overzicht van het werk dat je van plan bent uit te voeren, met een korte en schematische beschrijving van de taken.

Het voortgang plan kan je op basis van de volgende drie punten opzetten:

1. Een beschrijving van een probleem en de daaraan gerelateerde taken;
2. Wanneer, hoe, en door wie deze taken uitgevoerd moeten worden;
3. De termijn waarop de taken voltooid moeten zijn.

7. Beschrijving van de organisatie

Ten slotte is het belangrijk om in het ondernemingsplan de organisatie van de onderneming te schetsen. Potentiële investeerders zijn namelijk vaak geïnteresseerd in de mensen die onderdeel zijn van de organisatie. Je kunt hier dus de leden van je team beschrijven en hun functie of, als jij zelf de enige medewerker bent, wat dieper ingaan op je eigen competenties.

U kunt de volgende punten hier vermelden:

• De rechtsvorm van de organisatie
• Benodigde vergunningen en wettelijke eisen
• Hoe de administratie wordt bijgehouden
• De medewerkers, hun competenties, en functies
• Mogelijke adviseurs, partners, investeerders, etc.
• Vestigingsplaats

Vind hier je boekhouder