Op 1 januari 2019 voerde de NBA een nieuwe permanente educatie-regeling in voor accountants. De implementering zal in fases verlopen om de omschakeling te vergemakkelijken. Voorlopig geldt het nieuwe systeem alleen voor accountants van de Belastingdienst en accountants die een adviserende functie vervullen bij de Big Four (Deloitte, Ernst & Young, PwC en KPMG). In 2020 en 2021 komen de andere NBA-leden aan de beurt.

De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) schrijft voor dat accountants zich jaarlijks moeten bijscholen door middel van permanente educatie (PE). Deze voortdurende opname van kennis en nieuwe vaardigheden is immers nodig om een uitstekende service te garanderen. De NBA verwoordt het op hun website als volgt: “Een beroep dat maatschappelijk relevant wil blijven moet de goede dingen doen en de dingen goed doen, ofwel kwaliteit leveren.”

Tip

In tegenstelling tot particulieren kunnen vennootschappen gebruik maken van speciale regelingen op grond van hun bijzondere bedrijfsstructuur.

Ontdek nieuwe klanten

Volgens de oudere PE-regeling moesten accountants per drie jaar 120 uren aan permanente educatie voltooien. Na een evaluatie in 2015 concludeerde de NBA echter dat de kwaliteit van die PE-activiteiten te wensen overliet. Er was nood aan een nieuwe richtlijn, die focust op het resultaat en niet meer op het aantal afgewerkte lesuren - kwaliteit boven kwantiteit. In 2016 en 2017 vonden er pilotprojecten plaats om de nieuwe regelgeving uit te testen, en nu is het tijd voor een geleidelijke invoering.

Open boeken en pen

Verantwoording en keuzevrijheid

In het nieuwe systeem zullen accountants meer verantwoording moeten afleggen over hun gekozen permanente educatie; de klemtoon verhuist dus van input naar output. Ze mogen zelf kiezen met welke relevante opleidingen ze hun PE-uren invullen. Op die manier behoren niet alleen klassieke lesvormen tot de mogelijkheden, maar ook andere studiemethodes zoals e-learning en zelfstandig leren.

De NBA kan verplichte PE-thema’s opleggen. Zo heeft het bestuur voor 2019 besloten dat accountants in business, interne accountants, overheidsaccountants en openbaar accountants zichzelf moeten verdiepen in het onderwerp “Fraude”. Een uitzondering geldt voor openbaar accountants die in 2017 de training “Frauderisicofactoren” beëindigden.

Het PE-portfolio

Accountants zijn verplicht om hun PE-inspanningen bij te houden in een dossier, het PE-portfolio genaamd. Daarin moeten ze elk jaar duidelijk beschrijven welke lespakketten of cursussen ze hebben gevolgd, en hoe die studies hebben bijgedragen aan hun vooropgestelde leerdoelen.

Er zijn geen specifieke vormvereisten: de NBA ontwikkelt momenteel een elektronisch formulier, maar accountants mogen ook zelf een document opstellen - bij voorkeur digitaal, maar het mag ook op papier.

Ten laatste op 31 januari moet jouw portfolio van het vorige kalenderjaar klaar zijn. Je moet jouw PE-portfolio en alle bijbehorende bewijsstukken minstens zes jaar bewaren. 

Het PE-portfolio moet de volgende informatie bevatten:

Jouw leerdoelen Waar wil je graag meer over leren?
Jouw werkzaamheden Jouw precieze werkzaamheden moeten samenhangen met jouw leerdoelen.
Jouw gedane PE-activiteiten Welke PE-activiteiten heb je uitgevoerd tijdens het voorbije kalenderjaar?
Jouw geplande PE-activiteiten Welke PE-activiteiten ga je uitvoeren tijdens dit kalenderjaar?
Terugblik op jouw resultaten Wat heb je bereikt en bijgeleerd?

Notaboek en pen

Wie komt wanneer aan de beurt?

Datum Voor wie?
1 januari 2019 - Adviserende accountants verbonden aan de Big Four
- De Belastingdienst
1 januari 2020 - Accountants verbonden aan OOB-vergunninghouders*
- Andere interne en overheidsaccountants
1 januari 2021 - Alle overblijvende accountants (incl. accountants in business)

*Met een OOB-vergunning mag een accountantskantoor wettelijke controles uitvoeren bij organisaties van openbaar belang (OOB).

Wie in 2019 toetreedt tot de NBA, valt meteen onder de nieuwe PE-regeling. Die kersverse leden kunnen eventueel een aanvraag indienen om voorlopig nog de oude voorschriften te mogen gebruiken tot de nieuwe overal van kracht zijn. Dit is het gewenste scenario indien bijv. zijn/haar collega’s op kantoor nog het oude systeem gebruiken. In het algemeen geldt dat zoveel mogelijk medewerkers binnen één kantoor hetzelfde PE-reglement moeten volgen.

Kwaliteitscontrole

De NBA voorziet allerlei kwaliteitswaarborgen om deze nieuwe ontwikkelingen zo nauwkeurig mogelijk te kunnen monitoren. Zo moeten accountants elk jaar via een compliance button verklaren dat ze een PE-portfolio hebben geschreven.

Ook zal de NBA jaarlijks enkele portfolio’s opvragen en inkijken. Als de kwaliteit daarvan bedenkelijk is, dan kan de NBA de accountant(s) in kwestie op het matje roepen en - indien nodig - suggesties aanbieden ter verbetering. Het is ten sterkste aangeraden om dit advies te volgen, want anders is de NBA bij machte om een tuchtklacht in te dienen bij de Accountantskamer.


Je kan de vernieuwde Nadere Voorschriften raadplegen in de Staatscourant.

Inhoud